Cẩn trọng từ thiện

 

Lòng từ thiện đang… sai hướng Những tấm lòng từ thiện trong cộng đồng là nguồn lực, là vốn quý, một tiềm năng xuất phát từ truyền thống “thương người như thể thương thân” của dân tộc ta. Không thể phủ nhận những người nổi tiếng, người của công chúng chính là sức hút có khả năng quy tụ nguồn lực từ thiện trong cộng đồng. Một khi họ lên tiếng cần nguồn tiền cho một cá nhân đang gặp khó khăn, hoạn nạn nào đó là nhanh chóng có hàng nghìn tấm lòng từ thiện hưởng ứng. Hàng triệu, hàng tỉ đồng dễ dàng chảy vào tài khoản cá nhân quyên góp chỉ trong một thời gian ngắn.   Thế nhưng cách sử dụng những đồng tiền từ thiện luôn trở thành câu chuyện lùm xùm sau mỗi vụ việc. Nhiều nghệ sĩ, người nổi tiếng như Hoài Linh, Thủy Tiên, Trấn Thành... từng vướng vào những rắc rối không đáng có, phần nào ảnh hưởng tới hình ảnh, uy tín cá nhân. Theo “vết xe” của những người đi trước, TikToker Phạm Thoại với việc kêu gọi quyên góp giúp bé Bắp điều trị ung thư cũng đang gây “sốt” mạng xã hội những ngày gần đây. Vào cuối năm 2024, số tiền kêu gọi cộng đồng mạng quyên góp hỗ trợ chi phí điều trị cho bé Bắp vào tài khoản cá nhân TikToker này lên tới hơn 16,7 tỉ đồng. Tuy nhiên, sau thời gian ngắn, số dư tài khoản chỉ còn hơn 50 triệu đồng, không hề có một bản sao kê chi tiết nào được công bố. Khi mạng xã hội đưa ra những thông tin về chuyện mẹ bé Bắp sử dụng tiền từ thiện để mua đất, mua xe, bọc răng sứ, cho con trai lớn học trường quốc tế, đi máy bay hạng thương gia… khiến dư luận dậy sóng. Trong khi bé Bắp còn đang điều trị tại bệnh viện mà hàng chục tỉ đồng đã được “giải ngân” nhanh chóng, rõ ràng đây là chuyện không bình thường trong việc sử dụng tiền từ thiện. Hiện nay trên cả nước mỗi năm có hàng trăm nghìn bệnh nhân ung thư, chắc chắn trong số đó không ít (nếu không muốn nói là đa số) cũng đang trong tình cảnh rất khó khăn cần được cộng đồng giúp đỡ. Vào năm 2011, Quỹ Hỗ trợ bệnh nhân ung thư - Ngày mai tươi sáng (thuộc Bộ Y tế) đã được thành lập. Đây là một tổ chức phi lợi nhuận, hoạt động trong lĩnh vực nhân đạo, từ thiện nhằm hỗ trợ chăm sóc, điều trị cho bệnh nhân ung thư nghèo trên cả nước. Quỹ cũng là thành viên chính thức của Hiệp hội Kiểm soát ung thư quốc tế (UICC). Những cá nhân quan tâm quyên góp từ thiện liệu có biết tới quỹ này hay không? Giả sử hàng chục tỉ đồng từ thiện mà Phạm Thoại muốn giúp bé Bắp chuyển cho quỹ này cùng với đề xuất giúp đỡ cho những trường hợp cụ thể như bé Bắp thì sẽ hiệu quả biết bao và đã tránh được tai tiếng. Dòng tiền từ thiện cần được định hướng đúng đắn và những người làm từ thiện (cả người quyên góp và cá nhân hảo tâm) cần quan tâm tới hiệu quả từ lòng tốt của mình, tránh để bị lợi dụng./.    Đinh Hoàng Bài bình luận đăng Tạp chí Người cao tuổi ngày  14/3/2025

 

Chỉnh trang Thủ đô  Trước thông tin UBND thành phố Hà Nội xem xét quyết định về phương án thiết kế, cải tạo Quảng trường Đông Kinh-Nghĩa Thục, quận Hoàn Kiếm, triển khai nghiên cứu, đầu tư xây dựng các không gian công cộng khác xung quanh hồ Hoàn Kiếm, dư luận người dân Thủ đô và và cả nước rất đồng tình, phấn khởi. Tòa nhà Trung tâm Thương mại số 7 Đinh Tiên Hoàng (thường gọi là “Hàm cá mập”) sẽ bị dỡ bỏ. So với khu vực ngoại thành cũ diện mạo đang thay đổi nhanh chóng, khu vực phố cổ ít có sự thay đổi nên giữ được những nét xưa, tuy vậy vẫn còn nhiều khu phố nhếch nhác, chưa xứng tầm vị thế của Thủ đô. Khu tòa nhà Hàm cá mập, một kiến trúc “hoành tráng” nhưng lại khập khiễng, không ăn nhập với cảnh quan, kiến trúc phố cổ và quần thể công trình văn hóa, từng bị nhiều ý kiến phê phán gay gắt. Một sự tồn tại chướng tai gai mắt đã kéo dài suốt gần 1/3 thế kỉ. Rất may là toà nhà chiếm vị trí đắc địa tại không gian linh thiêng này cuối cùng đã được quyết định dỡ bỏ. Không chỉ tòa nhà Hàm cá mập, hiện còn nhiều khu vực quan trọng khác của Hà Nội cũng rất cần được chỉnh trang, điều chỉnh những kiến trúc, công trình, không phù hợp. Khu vực phố Ngọc Hà phía sau Lăng Bác là một ví dụ. Phố Ngọc Hà cùng một số công trình công cộng là khu vực “hậu cần” của quần thể Bảo tàng, Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Vào những ngày Lăng mở cửa tiếp đón người dân thăm viếng, khu vực này trở nên ngột ngạt vì hàng chục xe khách siêu trường chen chúc với ô tô, xe máy khiến giao thông thường xuyên ách tắc. Còn trên vỉa hè bên số lẻ phố Ngọc Hà là dòng người xếp hàng nối nhau chờ vào Lăng viếng Bác. Do hàng cây thưa thớt nên vào những ngày Hè người dân phải nhích từng bước dưới cái nắng nóng chói chang vô cùng vất vả. Không gian công cộng rộng rãi bên số lẻ phố Ngọc Hà (từ tiếp giáp đường Lê Hồng Phong) hiện chỉ có một nhà sách vắng đìu hiu, vài quầy bán đồ lưu niệm và một quán bia tối ngày tấp nập khách ăn nhậu. Đã đến lúc cần thu hồi những diện tích công đang cho thuê kinh doanh dịch vụ tại đây để chỉnh trang, mở rộng không gian tuyến phố, xây dựng các công trình phục vụ người dân vào viếng Lăng được thuận lợi, an toàn. Được biết Đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô đã được HĐND thành phố thông qua tại kì họp thứ 14 (năm 2024). Nội dung trọng tâm của việc điều chỉnh quy hoạch nhằm thống nhất và đồng bộ với nghiên cứu Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kì 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, xây dựng Thủ đô Hà Nội trở thành đô thị thông minh, hiện đại, xanh, sạch, đẹp, an ninh, an toàn, có bản sắc của Thủ đô di sản nghìn năm văn hiến... Ưu tiên chỉnh trang các khu vực trung tâm lịch sử văn hóa, chính trị là hướng đi đúng đắn của Hà Nội./. Đinh Hoàng Bài bình luận đăng Tạp chí Người cao tuổi ngày 13/3/2025

Lãng phí nơi trường học

 

Loại bỏ những thứ… phí Trong phiên họp Bộ Chính trị ngày 28/2, Bộ Chính trị quyết định thực hiện miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập trên phạm vi cả nước, thực hiện từ đầu năm học mới 2025-2026. Ngân sách nhà nước (Trung ương và địa phương) phải chi trả để thực hiện chủ trương miễn học phí cho các đối tượng nêu trên là khoảng 30.000 tỉ đồng. 30.000 tỉ đồng là một con số rất lớn, thừa để xây hai cây cầu Tứ Liên và Trần Hưng Đạo qua sông Hồng mà Hà Nội đang chuẩn bị xây dựng. Tuy vậy, nếu tính số tiền mà phụ huynh cần nộp cho con em trong một năm học, chẳng hạn như học thêm, quỹ trường, quỹ lớp… thì tiền học phí lại là con số tương đối… nhỏ. Đầu năm học dù ít hay nhiều thì mỗi học sinh cũng cần nộp tiền triệu, có trường lên đến hàng chục triệu đồng/học sinh. Rồi những khoản chi “đột xuất” như tham quan, trải nghiệm, đồng diễn, tổ chức văn nghệ… cũng đều là những món không nhỏ. Nhiều trường mẫu giáo tại Hà Nội mỗi năm đều ít nhất tổ chức một chuyến giã ngoại trải nghiệm cho các cháu 3-4 tuổi. Hay như năm trước có trường tại TP Hồ Chí Minh dự định quyên góp “tự nguyện” mỗi học sinh hàng chục triệu đồng để thuê đạo diễn tổ chức một tiết mục văn nghệ của học sinh nhân sự kiện riêng… Nếu thống kê những đóng góp đó của phụ huynh học sinh trên cả nước thì có thể con số không chỉ hàng chục nghìn tỉ đồng như tổng số tiền học phí một năm kể trên. Những thứ “phí” này quả là quá lãng phí, cần được nhìn nhận nghiêm túc, nhất là hiệu quả thực sự nó mang lại cho các em học sinh. Trước thực trạng lãng phí trong cả nước, vào tháng 10 năm 2024 Tổng bí thư Tô Lâm đã có bài viết quan trọng. Trong bài viết, Tổng bí thư nhận định: “Lãng phí còn diễn ra khá phổ biến, dưới nhiều dạng thức khác nhau, đã và đang gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho phát triển. Trong đó, gây suy giảm nguồn lực con người, nguồn lực tài chính, giảm hiệu quả sản xuất, tăng gánh nặng chi phí, gây cạn kiệt tài nguyên, gia tăng khoảng cách giàu nghèo. Hơn thế, lãng phí còn gây suy giảm lòng tin của người dân với Đảng, Nhà nước, tạo rào cản vô hình trong phát triển kinh tế - xã hội, bỏ lỡ thời cơ phát triển của đất nước”. Có thể thấy, lãng phí trong môi trường giáo dục cũng diễn ra khá phổ biến với nhiều dạng thức khác nhau, đã và đang gây ra những hệ lụy không tốt, trước tiên là hình ảnh của môi trường giáo dục. Hi vọng lãnh đạo ngành giáo dục, lãnh đạo từng địa phương sẽ quan tâm tới những thứ “phí phạm” dưới mái trường để hưởng ứng kêu gọi của Tổng bí thư về chống lãng phí./. Đinh Hoàng Bài bình luận đăng Tạp chí Người cao tuổi ngày  08/3/2025