Luận bàn:

Sinh ra con… nợ    Tại một xã thuộc huyện Hậu Lộc, Thanh Hóa tất cả chị em có chửa đẻ là sinh ra con… nợ! Đó là chuyện có thật chứ chẳng phải tiếu lâm. Những con nợ “non” này vừa nhìn thấy mặt trời là phải nợ bố mẹ chúng 50.000 đồng một năm và kéo dài đến khi chúng lớn lên có thể kiếm tiền để trả nợ! Nguyên do xuất phát quy định của chính quyền xã là tất cả nhân khẩu từ 1 đến 60 tuổi phải đóng mỗi năm 50.000 đồng khoản tiền phí “xây dựng trường”. Tất nhiên các em chưa đi học nhưng sau này chắc cũng phải đi học nên phải đóng là đúng rồi. Trẻ thơ phải đóng phí khi mà chúng chưa kiếm được tiền thì nghiễm nhiên chúng phải vay bố mẹ, người thân đóng giùm và trở thành con nợ bất đắc dĩ. Cùng với khoản “phí xây dựng trường”, địa phương này còn thu hàng chục loại phí khác khiến nhiều gia đình lâm cảnh nợ nần, cuộc sống lao đao. Những người chậm, nợ tiền phí với xã, khi con em đến xin xác nhận hồ sơ, lý lịch... sẽ được “quan” xã xác nhận một câu xanh rờn “Bản khai lí lịch của anh, chị… là đúng. Gia đình chưa chấp hành nghiêm chính sách, quy định của địa phương”! Và hệ quả tất yếu xảy ra: Chẳng có cơ quan, doanh nghiệp nào dám nhận những người có bản lý lịch với xác nhận như thế. Vậy là cái vòng luẩn quẩn tiếp diễn – không nghề nghiệp, công ăn việc làm (trừ ở tại quê làm nông nghiệp) – thêm đói kém – không thể có tiền đóng phí cho xã. Thanh Hóa là quê hương của cố nhà văn Phùng Gia Lộc, tác giả của câu chuyện “Cái đêm hôm đó, đêm gì” từng gây xôn xao dư luận cả nước một thời. Đó là câu chuyện người dân tại xã Phú Yên, huyện Thọ Xuân chịu cảnh sống như những năm 30 của thế kỷ trước. Nửa đêm trống dục trống dồn, dân quân đi thu phí, thuế làm náo động làng quê nghèo. Người dân nai lưng đóng góp hàng chục loại phí làm cuộc sống vô cùng khốn đốn. Những tưởng từ bài học Thọ Xuân, Thanh Hóa đã có những bài học quý giá để không lặp lại, nhưng xem ra chuyện cũ đang tái diễn ở cấp độ còn thâm thúy và cay đắng hơn! Được biết ngôi trường mà xã trên xây từ tiền đóng góp của dân là hơn 1 tỷ đồng. Đến nay xã đã thu dân được hơn 2 tỷ đồng nhưng chưa có dấu hiệu ngừng thu. Chắc địa phương vẫn cần ngân sách để sau này ngôi trường đó xuống cấp sẽ có tiền sửa chữa! Mong những gia đình kinh tế khó khăn tại địa phương trên đừng dại mà đẻ ra những con nợ! Đinh Hoàng