Mở và khép Điểm sáng nhất trong Nghị quyết 35 của Chính phủ là chủ trương tạo mọi thuận lợi cho hoạt động đầu tư kinh doanh của doanh nghiệp, xây dựng một Chính phủ kiến tạo, liêm chính và phục vụ. Một trong những nguyên tắc của Nghị quyết này là các quy định về điều kiện kinh doanh phải rõ ràng, minh bạch, dễ thực hiện, có lộ trình phù hợp để sớm bỏ các loại giấy phép con, phí, phụ phí bất hợp lí. Nghị quyết như cánh cửa cơ hội kinh doanh được mở rộng đón chào doanh nghiệp. Tuy nhiên có những vấn đề lại đang bất cập so với chủ trương và quyết tâm trên. Giới doanh nhân đang rất quan tâm và lo lắng bởi quy định tại Điều 292 trong Bộ luật Hình sự năm 2015. Cụ thể Điều 292 quy định "tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông: Người nào cung cấp một trong các dịch vụ sau đây trên mạng máy tính, mạng viễn thông không có giấy phép hoặc không đúng nội dung được cấp phép … thì bị phạt tiền… hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm: …e) Các loại dịch vụ khác trên mạng máy tính, mạng viễn thông theo quy định của pháp luật". “Các loại dịch vụ khác...” ở đây là những dịch vụ gì? Liệu nó có quá nhiều loại dịch vụ để nhà làm luật không thể đưa hết được vào văn bản pháp quy? Cách đây chưa lâu, vụ quán cà-phê Xin Chào dù có những quy định "hai năm rõ mười" mà còn bị người có trách nhiệm cố tình làm trái, vậy thì những điều khoản chung chung, mơ hồ như trên khi thực hiện sẽ bị “biến thái” thế nào? Đây chính là những “kẽ hở” pháp luật vô tình được tạo ra cho những kẻ cơ hội “nhũng nhiễu" vì lợi riêng. Cộng đồng khởi nghiệp trẻ là những người lo lắng nhất, khi mà thương mại điện tử, dịch vụ trên mạng máy tính, viễn thông đang mở ra rất nhiều cơ hội cho sự kinh doanh sáng tạo. Môi trường mạng máy tính hiện không bó hẹp trong một quốc gia, đây là môi trường mở toàn cầu. Điều luật hạn chế lĩnh vực này vô hình trung chỉ “rào” với người Việt, không thể ngăn cấm người nước ngoài và như vậy sẽ tạo nên bất lợi lớn cho doanh nghiệp Việt Nam trong cạnh tranh. "Rào cản" này chắc chắn sẽ đẩy doanh nghiệp Việt đến với những môi trường thuận lợi hơn để đầu tư và việc “chảy máu chất xám” khó tránh khỏi. Ở Singapore, một doanh nghiệp nước ngoài muốn thành lập chỉ mất 2 ngày, vốn điều kiện tối thiểu là… 1 USD cùng nhiều ưu đãi. Hiện đã có khá nhiều doanh nghiệp start up (khởi nghiệp) trẻ của ta hướng sang Quốc đảo này. Chính phủ đang quyết tâm khắc phục tình trạng hình sự hóa các quan hệ kinh tế, dân sự. Nhưng, một số nội dung trong Điều 292 nêu trên có thể đã hình sự hóa quan hệ kinh tế. Nó như khép lại với nhiều người trẻ có ước mơ start up, họ không dám mạo hiểm bởi vào tù có khi còn “dễ” hơn khởi nghiệp! Hiện các bộ, ngành đang hoàn thiện Nghị định quy định điều kiện kinh doanh theo Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư. Các điều kiện kinh doanh trong các thông tư của cấp bộ hết hiệu lực đa phần được chỉnh sửa, đưa vào Nghị định. Khối lượng công việc của cả 1 năm nay cấp tập hoàn thành trong ít ngày, liệu văn những bản pháp quy mới có bảo đảm chất lượng? Các thông tư được "gom" lại và nâng lên thành nghị định thì chất lượng sẽ khó bảo đảm, rất dễ có những "chính sách trên mây". Nếu lại xảy ra chuyện như Điều 292 trong Bộ luật Hình sự thì sẽ thiệt hại không nhỏ cho sự phát triển và chẳng khác nào những cánh cửa đang khép lại trước doanh nghiệp. Đinh Hoàng