Tăng thu bằng cách nào?           Từ khi giá dầu thế giới giảm sâu, ngân sách Nhà nước bị sụt giảm khá nhiều bởi nguồn thu từ xuất khẩu dầu thô và thuế xuất nhập khẩu xăng dầu chiếm tỉ trọng lớn.           Tuy rất khó khăn trong bảo đảm nguồn thu ngân sách năm 2016 song ngành thuế đã hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch. Đây là một nỗ lực lớn đáng ghi nhận và cũng nói lên một điều, tăng thu ngân sách không chỉ phụ thuộc vào xăng dầu.          Gần đây, trước dự thảo văn bản của ngành thuế đề nghị nâng mức thuế bảo vệ môi trường (BVMT) với mặt hàng xăng dầu từ 4.000 đồng hiện nay lên mức cao nhất có thể tới 8.000 đồng/lít đã nổi lên dư luận trái chiều. Ngành thuế cho rằng tăng thuế BVMT không ảnh hưởng tới giá bán xăng dầu! Có người cho rằng cơ quan ban hành chính sách vẫn nặng tư tuy tận thu, cứ thiếu nguồn ngân sách là “nhăm nhăm nhìn vào túi tiền người dân và két bạc doanh nghiệp!”. Cũng có chuyên gia đặt câu hỏi: “Tăng thu thuế BVMT có phải chỉ đơn thuần BVMT?”. Được biết nguồn tiền thu thuế BVMT đã tăng liên tục trong mấy năm qua. Theo báo cáo của Bộ Tài chính, số thu từ thuế BVMT liên tục tăng, từ mức 11.160 tỉ đồng năm 2012, đến năm 2016 đã đạt 42.393 tỉ đồng. Trong khi đó, tổng chi sự nghiệp môi trường năm 2010 là 6.200 tỉ đồng, tăng dần hằng năm và đến 2016 cũng chỉ khoảng 12.200 tỉ đồng. Nguồn thu thuế BVMT còn dư khá nhiều, chi sự nghiệp môi trường chưa hết 1/3, vậy tăng thuế BVMT làm gì?  BVMT là vấn đề được đặc biệt quan tâm không chỉ Việt Nam mà cả thế giới. Thuế BVMT đang có một sự "bứt phá", nếu tăng gấp đôi (8.000đ/lít xăng) có thể mang lại nguồn thu ngân sách hơn 80 nghìn tỉ đồng mỗi năm. Hình như nguồn thu này đang thay thế "trách nhiệm" của thuế xuất nhập khẩu xăng dầu, khi mà sắc thuế này đang trên lộ trình tiết giảm tiến tới xóa bỏ bởi cam kết của các hiệp định thương mại tự do? Xăng dầu, điện lực… là đầu vào quan trọng, chiếm tỉ trọng lớn trong nhiều ngành sản xuất và đời sống người dân. Tăng thuế BVMT sẽ khó có thể giữ giá bán hiện nay bởi doanh nghiệp xăng dầu cũng cần bảo đảm lợi nhuận. Giá xăng dầu tăng sẽ trực tiếp làm tăng chi phí đầu vào của nhiều ngành sản xuất, hàng hóa sẽ phải tăng giá và giảm sự cạnh tranh của hàng Việt. Và tác động dây chuyền, khi hàng hóa tăng giá mạnh rất khó kiềm chế lạm phát theo mục tiêu của Chính phủ. Khi đó nền kinh tế dễ lâm vào những hệ quả xấu khó lường.  Nguyên nhân vì đâu vẫn giữ được ổn định nguồn thu ngân sách năm qua trong khi thu từ dầu thô và thuế xuất nhập khẩu mặt hàng này không tăng? Được biết năm 2016, Việt Nam có 110.100 doanh nghiệp thành lập mới và 26.689 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động. Đây là số doanh nghiệp tăng cao kỉ lục từ trước đến nay. Công tác cải cách hành chính trong lĩnh vực thuế, việc quản lí, chống thất thu, chuyển giá cũng đã có bước chuyển biến bước đầu. Phải chăng đây chính là lí do đã giúp ngành thuế hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách năm qua? Ngành thuế cần vươn lên theo hướng trở thành cơ quan kiến tạo, nuôi dưỡng tốt nguồn thu, quản lí chặt chẽ, chống thất thu mới là kế sách vững bền ích nước, lợi dân. Đinh Hoàng (Bài đăng Báo Người cao tuổi  ngày 14/2/2017)