Trồng cây cóc, ngóng trái lê Thông thường trồng cây nào ra quả nấy nên việc “trồng cây cóc ngóng trái lê” là trái quy luật tự nhiên. Ngày nay bằng kĩ thuật sinh học có thể ghép chồi nọ cây kia nên về lí thuyết cũng có thể trồng cây cóc ra quả lê. Nhưng câu chuyện muốn nói ở đây không phải lĩnh vực sinh học mà là chuyện đầu tư kinh doanh bất động sản (BĐS). Trong lĩnh vực này người ta cũng đang muốn “trồng cây cóc ra trái lê”, ấy là loại hình BĐS du lịch condotel. Condotel được viết tắt của từ Condo & Hotel có ý nghĩa là khách sạn căn hộ, một mô hình đầu tư kinh doanh được du nhập vào Việt Nam những năm gần đây. Có lẽ xuất phát từ cái tên lai ghép này mà các doanh nghiệp BĐS du lịch đã áp dụng kĩ thuật sinh học để “trồng giống chua” vẫn có thể “hái về trái ngọt”! Dự án Vinpearl Empire Condotel Nha Trang Thông thường một dự án khách sạn thì chủ đầu tư thu lợi nhuận thông qua việc cho khách thuê phòng và các dịch vụ đi kèm. Thế nhưng trong dự án condotel, chủ dự án vừa kinh doanh khách sạn, vừa có thể bán căn hộ cho nhà đầu tư (NĐT) thứ cấp (thực chất là gọi vốn kinh doanh và trả lợi nhuận theo thỏa thuận). Tuy nhiên, NĐT thứ cấp bỏ ra hàng tỉ đồng mà chỉ hưởng lợi nhuận mấy phần trăm mỗi năm sẽ chẳng hấp dẫn. Lực hút, sự hấp dẫn ở đây chính là được sở hữu căn hộ BĐS như nhà chung cư!  Nhưng, việc sở hữu căn hộ BĐS tại dự án khách sạn du lịch đang đặt ra nhiều vấn đề cả thực tiễn và pháp lí. Về sở hữu, chủ đầu tư hứa hẹn với NĐT thứ cấp rằng đó như “ngôi nhà chung cư, bạn thích thì đến ở” là rất khó khả thi. Căn hộ chung cư được thiết kế khác căn hộ khách sạn (có bếp núc, giặt giũ, phơi phóng… phục vụ mọi sinh hoạt gia đình). Về pháp lí, dự án BĐS du lịch được cấp phép có thời hạn, mục đích là kinh doanh, không thể cấp sổ đỏ từng căn phòng cho cá nhân sử dụng lâu dài. Khách sạn được thiết kế từ hạ tầng tới kiến trúc mọi hạng mục công năng khác chung cư và có cách thức quản lí, điều hành riêng. Không thể có chuyện trong một dự án lại “trộn lẫn” hai bộ phận quản lí là ban quản trị chung cư và bộ máy kinh doanh khách sạn. Khách hàng dự án condotel Panorama Nha Trang căng băng rôn đòi quyền lợi. Thời gian qua, các doanh nghiệp BĐS đang vận động cơ quan quản lí nhằm xây dựng tính pháp lí cho loại hình condotel mà vấn đề “cốt tử” là cấp sổ đỏ lâu dài như nhà chung cư cho NĐT thứ cấp. Họ đưa ra cả khái niệm “nhà ở không hình thành đơn vị ở” và cho rằng pháp luật không theo kịp sự phát triển, có khoảng trống, cần điều chỉnh, sưa đổi, thậm chí đòi hỏi sửa cả bộ luật có tính nền tảng là Luật Đất đai! Nói hệ thống pháp luật hiện chưa đủ để điều chỉnh việc kinh doanh lĩnh vực trên chỉ là sự ngụy biện. Các luật hiện hành như Luật Đất đai, Luật Kinh doanh BĐS, Luật Du lịch, Luật Nhà ở… đều có thể soi chiếu vào hoạt động mới mẻ trên để điều chỉnh. Vấn đề là cơ quan quản lí cần làm hết trách nhiệm, định hướng việc kinh doanh tuân thủ đúng pháp luật chứ không phải tìm cách điều chỉnh luật pháp để phục vụ lợi ích của một nhóm NĐT muốn “trồng cây cóc được trái lê”./. Đinh Hoàng Bài bình luận đăng Báo Người cao tuổi ngày  12 tháng 6 năm 2019