Câu chuyện minh bạch Minh bạch là nền tảng căn bản của mọi thể chế dân chủ. Minh bạch bảo đảm cho sự giám sát rộng rãi, để công bằng, chân lí được phơi bày. Một khi sự minh bạch bị phớt lờ thì đằng sau nó sẽ tồn tại sự khuất tất. Vừa qua, dư luận bất ngờ và bức xúc khi trong kì công bố giá xăng dầu, cơ quan quản lí “lờ đi” giá xăng RON 95 dù nó được tăng tới 810 đồng/lít, khi mà giá thế giới biến động không nhiều. Liên ngành Công Thương-Tài chính cho rằng chỉ công bố giá các loại xăng dầu phổ biến, cũng có nghĩa là xăng RON 95 không phải là phổ biến? Chẳng rõ hai bộ này đã thống kê, nghiên cứu tỉ lệ người dùng từng loại xăng dầu hay chưa mà đã có khẳng định trên trong khi thực tế do chưa thật tin xăng E5, nhiều người đổ xô sang dùng xăng RON 95? Sự biện minh này chưa đủ sức thuyết phục dư luận. Do minh bạch, công khai trong cổ phần hóa, thoái vốn tại Tổng công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) vừa qua đã mang lại hàng tỉ đô la cho Nhà nước. Nếu không minh bạch về giá trị doanh nghiệp, thương hiệu, tình hình kinh doanh, tiềm năng phát triển… của Sabeco thì doanh nghiệp nước ngoài không thể bỏ ra số tiền lớn như vậy đầu tư vào doanh nghiệp này. Minh bạch cổ phần hóa Sabeco mang lại cho Nhà nước hàng tỉ đô la Chuyện thoái vốn tại Công ty cổ phần bóng đèn Điện Quang trước đây, cũng do sự minh bạch bị bỏ qua mà tiến trình thực hiện bị chìm trong khuất tất. Người lao động không thể biết doanh nghiệp lãi thật hay lỗ giả, giá trị thương hiệu là bao... Năm 2014 có 3,9 triệu cổ phiếu Điện Quang được thoái theo hình thức thỏa thuận, không tổ chức bán đấu giá công khai. Một doanh nghiệp làm ăn bình thường nhưng vẫn bị thua lỗ và giá trị doanh nghiệp tụt thấp. Số cổ phiếu trên đã được em trai của một lãnh đạo doanh nghiệp này mua. Thế rồi sau khi cổ phần hóa doanh nghiệp như được “tiêm chất kích thích”, tăng trưởng “như gió”. Chỉ có điều, giá trị tăng lên lúc này đã rơi vào túi của một số người trong đó có lãnh đạo công ty và người thân chứ không phải đa số người lao động. Nhiều chuyên gia đã chỉ ra khi cổ phần hóa, những người trong cuộc nắm rõ thông tin, có thể thao túng để mua cổ phần với giá thấp. Quản lí kinh doanh xăng dầu còn nhiều điều chưa minh bạch Năm 2018 Chính phủ sẽ tiếp tục tiến trình cổ phần hóa tại nhiều doanh nghiệp. Để việc thoái vốn mang lại hiệu quả, không làm thất thoát tài sản Nhà nước đòi hỏi công khai, minh bạch phải là tiêu chí hàng đầu.           Hiện nay tồn tại sự bất cập là một số bộ ngành quản lí nhà nước đồng thời sở hữu doanh nghiệp. Đã có nhiều ý kiến đề xuất tách doanh nghiệp khỏi cơ quan quản lí bởi ta đang nỗ lực xây dựng một nền kinh tế thị trường định hướng XHCN. Với mục tiêu, chức năng kiến tạo thì cơ quan quản lí nhà nước cần sự vô tư, công bằng trong điều hành và tham mưu đề ra chính sách. Nếu vì lợi ích cụ bộ thì môi trường kinh doanh sẽ méo mó, triệt tiêu sự cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng.           Chuyện “lờ đi” thông tin giá xăng RON 95 đợt tăng giá vừa qua, rồi chuyện “tù mù” Quỹ bình ổn giá xăng dầu, phải chăng thấp thoáng đâu đó vẫn tồn tại lợi ích cục bộ? Đinh Hoàng Bài bình luận đăng Báo Người cao tuổi ngày 18 tháng 01 năm 2018