Tăng tính răn đe khi đánh vào kinh tế

 

Tiền và tính mạng Gần đây trên facebook xuất hiện các video phản biện chính sách của một vị tiến sĩ giảng viên tên tuổi. Đa số các nội dung phản biện của ông khá sắc sảo, phê phán các hiện tượng lệch lạc, tiêu cực xảy ra trong xã hội có hiệu ứng tốt, thu hút nhiều người theo dõi. Tuy nhiên có một bài phản biện về bất cập của Nghị định 168/2024/NĐ-CP của ông theo tôi là có cách nhìn chưa thật chuẩn xác và đầy đủ. Đó là về mức phạt đánh vào kinh tế với những mức tiền ông cho là quá cao so với thu nhập của người dân, nhất là người lao động hiện nay. Theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP, mức phạt vượt đèn đỏ với xe may từ 4 đến 14 triệu đồng, ô tô 18 tới 22 triệu đồng (mức cao nhất là khi vi phạm và gây tai nạn).                          Giao thông Hà Nội sau ngày Nghị định 168 có hiệu lực Kinh tế quyết định chính trị, cụ thể ở đây là đồng tiền quyết định tư tưởng, ý thức con người, một luận điểm mà Mác, Lênin đã chỉ ra từ hơn trăm năm trước. Vận dụng quy luật vận trù của hình thái kinh tế xã hội vào một chính sách cụ thể để điều chỉnh hành vi con người là điều không cần bàn cãi. Khi các hình phạt với các hành vi vi phạm pháp luật chưa đủ sức nặng răn đe thì con người có tâm lí, xu hướng vượt qua. Một người có thu nhập chừng 500.000,đ/ngày, tức 15 triệu đồng/tháng nếu bị phạt dăm ba trăm nghìn thì cũng không phải mức thiệt hại gì quá lớn phải đắn đo. Còn với người thu nhập cao thì mức đó chỉ như… “muỗi đốt inox”! Nhưng với mức 4-14 triệu đồng (xe máy) hay 18-22 triệu đồng với ô tô (đồng thời trừ điểm trên giấy phép) khi vượt đèn đỏ thì chắc chắn sẽ có tác động tới tâm lí và hành vi người điều khiển phương tiện. Tin rằng quan điểm của cơ quan tham mưu ban hành pháp luật không xuất phát từ mục tiêu kinh tế, bởi chắc gì đã thu thêm được tiền vào ngân sách khi mà nhiều người không dám phạm luật nữa. Chỉ một thời gian ngắn thực hiện Nghị định 168 đã chứng minh hiệu quả của chính sách này. Đơn cử như tại TP Hồ Chí Minh, theo thống kê của cơ quan chức năng thành phố, tình hình tai nạn giao thông sau 15 ngày thực hiện Nghị định 168 đã chuyển biến rõ rệt, giảm cả 3 tiêu chí so với thời gian liền kề. Cụ thể, từ ngày 1/1-14/1, chỉ xảy ra 31 vụ tai nạn giao thông đường bộ, làm chết 14 người, bị thương 16 người. So với thời gian liền kề giảm 42 vụ (-58%), giảm 1 người chết (-7%), giảm 40 người bị thương (-71%). Nếu trên cả nước cũng kéo giảm đạt những tỉ lệ như trên trong vòng 1 năm thì hiệu quả sẽ là rất lớn. Cái lớn nhất là sẽ có hàng trăm người không bị tước đi mạng sống, sức khỏe, hàng nghìn người không chịu hệ lụy lâu dài từ những vụ tai nạn giao thông. Những số tiền mà người vi phạm giao thông phải nộp phạt liệu có so sánh được tính mạng, sức khỏe con người? Tăng mức phạt tiền đồng thời với tăng cường kiểm tra nồng độ cồn từ thời gian trước đây đã cho thấy hiệu quả rất tích cực trong quyết tâm của Chính phủ nhằm nhanh chóng kéo giảm tai nạn giao thông, một vấn nạn nhiều năm qua tại nước ta./. Đinh Hoàng Bài bình luận đăng Tạp chí Người cao tuổi ngày 18/1/2025