Hi vọng “hỏi ngắn, đáp ngay”  Trong một phiên họp nhiệm kì Quốc hội khóa trước tại buổi trả lời chất vấn của một lãnh đạo có rất nhiều nội dung quan trọng, dư luận bức xúc trông đợi sẽ có những ý kiến giải trình thỏa đáng. Dù thời gian không nhiều song người trình bày lại khá thong thả kể lể những thành tựu đạt được của một số ngành như buổi báo công. Gần hết thời gian thì những nội dung trọng tâm mới được đề cập theo cách “nhẹ nhàng lướt qua”. Phiên trả lời chất vấn (thực ra là độc thoại) được mong chờ nhất đã để lại sự thất vọng lớn trong cử tri. Đai biểu Quốc hội Khóa XIII tham gia chất vấn Điều trông đợi nhất của cử tri là những yếu kém, tồn tại và vi phạm của cá nhân, tổ chức trong thực hiện được nhìn nhận thẳng thắn cùng những giải pháp mạnh mẽ tháo gỡ, khắc phục có tính khả thi. Rất mừng là Quốc hội khóa XIV đã và đang mạnh dạn đổi mới, cải tiến phương thức chất vấn, trả lời chất vần trong các kì họp theo hướng thẳng thắn, thực chất, hiệu quả. Phiên họp tháng 3 vừa qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiến hành “chất vấn và trả lời chất vấn ngay” với hai vị Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Bộ Khoa học và Công nghệ. Theo cách thức này, đại biểu Quốc hội nêu chất vấn ngắn gọn, rõ ý, không quá 1 phút/lần; người bị chất vấn trả lời ngay câu hỏi của đại biểu, thời gian không quá 3 phút/lần. Đại biểu Quốc hội chưa thỏa mãn với câu trả lời có thể sử dụng bảng đăng kí tranh luận, thời gian hỏi và trả lời khi tranh luận ngắn hơn quy định nêu trên. Cách làm này đã được cử tri cả nước đồng tình, đại biểu hài lòng, vì vậy Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã nêu ý kiến kì họp Quốc hội trong tháng 5 tiếp tục cải tiến chất vấn theo phương thức mỗi đại biểu chỉ đặt một câu hỏi trong 1 phút, sau 3 câu hỏi thì Bộ trưởng trả lời trong 9 phút. Một phút cho việc đặt câu hỏi không dễ để đưa ra được một câu hỏi trúng, xác đáng và đầy đủ. Ba phút để giải đáp câu hỏi lại càng khó hơn, nhất là những vấn đề lớn, nhạy cảm đang thu hút sự quan tâm của đông đảo cử tri. Để thực hiện được bước cải tiến này, về phía người hỏi cần có sự nghiên cứu, chọn lọc trúng vấn đề, tổng hợp được ý kiến nổi cộm của cử tri và thực tiễn tồn tại, vướng mắc của bộ, ngành đang cần có lời giải. Ba phút để trình bày một vấn đề lớn đòi hỏi người trả lời phải thực sự nắm chắc tình hình của ngành mình phụ trách, có bản lĩnh và thẳng thắn nhìn nhận khi có khuyết điểm, tồn tại. Nếu chỉ trông đợi vào những báo cáo do người khác chuẩn bị thì khó có thể giải đáp thỏa đáng vấn đề trong vòng 3 phút. Thời gian ngắn cũng không có cơ hội cho cách trả lời vòng vo, né tránh. Hỏi ngắn, đáp ngay sẽ là “phép thử” năng lực, bản lĩnh của cả đại biểu Nhân dân và “tư lệnh” ngành tại diễn đàn Quốc hội. Hi vọng sự đổi mới sẽ mang lại hiệu quả thiết thực trong các phiên chất vấn và trả lời chất vấn của kì họp thứ 5, Quốc hội khóa XIV trong tháng 5 này./. Đinh Hoàng Bài bình luận đăng Báo Người cao tuổi và Báo điện tử Ngày mới online ngày 22 tháng 5 năm 2018