“Đồng tiền bát gạo” Cận ngày cuối năm 2018 Quảng Ninh khánh thành, đưa vào sử dụng 3 công trình lớn của tỉnh là Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, Cảng tàu du lịch quốc tế Hạ Long và thông xe kĩ thuật tuyến đường cao tốc Hạ Long - Vân Đồn. Công trình được khởi công sớm nhất là tuyến cao tốc (tháng 9/2015), hai công trình còn lại mới chỉ trong năm 2016 và 2017. Cao tốc Hạ Long - Vân Đồn Với cấp tỉnh thì có lẽ đây là địa phương đầu tiên cùng lúc hoàn thành đưa vào sử dụng 3 công trình lớn như thế. Tuy nhiên, điều đáng nói hơn là tổng chi phí đầu tư cả 3 công trình trên vẻn vẹn chỉ 20.000 tỉ đồng, hoàn thành trong thời gian ngắn và như các cụ ta xưa thường nói đây đúng là những thứ “đáng đồng tiền bát gạo”! Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn Nói như vậy, bởi hãy so sánh với vài công trình đầu tư “khủng” kéo lê lết nhiều năm qua vẫn chưa hẹn ngày “chốt hạ” sẽ thấy hiệu quả to lớn mà Quảng Ninh đã làm được trong vỏn vẹn từ 1 đến 3 năm. Tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông (Hà Nội) dài chỉ hơn 13km được khởi công xây dựng từ tháng 10/2011 với tổng mức đầu tư ban đầu là 552 triệu USD. Do chậm tiến độ và những lí do khác, dự án đến nay đã được điều chỉnh tăng lên 891,92 triệu USD (đội giá thêm 339,1 triệu USD (tương đương 7.000 tỉ đồng). Sau nhiều lần lỡ hẹn, dự án đến nay vẫn chưa biết khi nào sẽ vận hành thương mại trong khi mỗi năm phải trả nợ nước ngoài khoảng 650 tỉ đồng lãi vay. Đường sắt Cát Linh - Hà Đông dài chỉ hơn 13km sau 8 năm vẫn chưa đi vào khai thác. Còn dự án đường sắt đô thị TP Hồ Chí Minh đang gây chú ý vì sai phạm, đã lập kỉ lục về điều chỉnh đội vốn. Tuyến số 1 Bến Thành - Suổi Tiên được phê duyệt lần đầu vào năm 2007 với tổng mức đầu tư hơn 17.388 tỉ đồng, nay đã đội lên 47.325 tỉ đồng (tăng gần 30.000 tỉ đồng). Tuyến metro số 2 Bến Thành - Tham Lương tổng mức đầu tư là 26.116 tỉ đồng, nay dự kiến điều chỉnh là 47.891 tỉ đồng (tăng 21.775 tỉ đồng, nhiều hơn cả 3 công trình của Quảng Ninh kể trên). Những dự án khủng trên rõ ràng rất “đáng đồng tiền” nhưng chưa biết bao giờ mới làm nên “bát gạo”. Tuyến số 1 đường sắt Bến Thành - Suổi Tiên           Hai năm qua, nợ công của nước ta đã có xu hướng giảm nhưng vẫn chiếm hơn 61% GDP (ước tính khoảng 3,4 triệu tỉ đồng). Hai dự án lớn, chậm tiến độ như trên cùng các dự án mắc tình trạng tương tự trong cả nước là nguyên nhân chính khiến nợ công tăng cao. Các dự án hiệu quả đang phải trả nợ thay cho những “con rùa bò” vì chưa thể biết khi nào chúng mới mang lại hiệu quả để trả nợ cho nhiều khoản đã vay đầu tư.          Vừa qua, Kiểm toán Nhà nước đã công bố những sai phạm tại dự án xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 1 tuyến Bến Thành - Suối Tiên. Mong sau này dự án đường sắt trên cao Cát Linh - Hà Đông hoàn thành cũng sẽ sớm được kiểm toán để làm rõ nguyên nhân tồn tại và sai phạm nếu có. Hi vọng các lãnh đạo cơ quan, địa phương (nhất là các tỉnh, bộ, ngành vừa qua được mời về tham dự lễ khánh thành 3 công trình của Quảng Ninh) sẽ cầu thị và học tập cách làm của tỉnh này khi điều hành đầu tư phát triển kinh tế, để tiền của dân đáng “đồng tiền bát gạo”!./.  Đinh Hoàng Bài bình luận đăng Báo Người cao tuổi và Báo điện tử Ngày mới online ngày 09 tháng 01 năm 2018