Tư duy quyền lực đồng tiền Mới đây, Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh (HoREA) công bố bản góp ý dự thảo Thông tư ban hành Quy chế quản lí, sử dụng nhà chung cư, trong đó có kiến nghị tính quyền biểu quyết hội nghị nhà chung cư theo đơn vị mét vuông! Được biết theo quy định hiện hành, quyền biểu quyết tại hội nghị tòa nhà chung cư, cụm nhà chung cư được tính theo đơn vị căn hộ. Theo đó, mỗi căn hộ tương ứng với một phiếu biểu quyết. Đối với phần diện tích khác trong nhà chung cư không phải là căn hộ thì mỗi phần diện tích sàn xây dựng tương đương với diện tích sàn xây dựng của căn hộ lớn nhất theo thiết kế được phê duyệt tại nhà chung cư đó có một phiếu biểu quyết.  Những chung cư cũng tựa làng xóm nơi đô thị. Hình minh họa Đề xuất của hiệp hội trên thoạt nghe xem ra cũng có lí. Nhưng đi sâu phân tích những hệ lụy có thể xảy ra thì thấy là không thể ứng xử như vậy. Mỗi tòa chung cư với hàng trăm, thậm chí cả nghìn căn hộ tạo nên một quần cư có thể coi như những thôn xóm hiện đại nơi đô thị. Truyền thống văn hóa người Việt từ xa xưa trong một quần thể người ta quan hệ với nhau nể trọng từ cách ăn ở, ứng xử và phẩm giá hơn tiền bạc. Cách làm theo đề xuất trên là tư duy lấy tài sản, tiền bạc làm thước đo quyền lực. Trong điều kiện phân hóa giàu nghèo đang gia tăng hiện nay, cách ứng xử như vậy sẽ không ổn. Ta đã biết, quy tắc, quy định, luật pháp có tính phổ quát, nơi này được làm, nơi khác tương tự cũng có thể làm. Giả sử kiến nghị trên được chấp nhận liệu sau nay nơi làng xóm thôn quê áp dụng được chăng? Gia đình là tế bào của xã hội, nó cũng là tế bào tạo nên những quần cư hay thôn làng Việt Nam. Nhiều chuyên gia xã hội học, cả ở nước ngoài đánh giá cao hình thức quần cư làng xóm riêng có của người Việt. Từ nghìn năm qua, làng là “pháo đài thép” mà ngoại xâm không bao giờ có thể xâm lăng. Từ những làng quê đã tạo nên đất nước. Làng của người Việt còn thì nước không thể bị mất. Có đặc trưng ấy bởi trong chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước, người Việt mỗi làng quê luôn dựa vào nhau để chống chọi với thiên tai địch họa. Sức mạnh dân tộc Việt suy cho cùng, là tổng hòa khối đại đoàn kết người dân từ mỗi thôn làng.  Tình làng xóm đối với người Việt Nam luôn lớn hơn đồng tiền. Hình minh họa Nay, giả sử làng quê cũng bỏ phiếu cho công việc làng xóm tính theo mét vuông thì thế nào? Sẽ có những gia đình hai ông bà già sân vườn rộng rãi mấy sào nhưng cũng có gia đình 4-5 người trẻ khỏe chỉ có vài trăm mét vuông. Lúc này cái “phiếu tài sản” sẽ làm méo mó quyền lực quản lí trật tự xã hội nơi làng quê, nó cũng có thể làm rạn nứt tình làng nghĩa xóm.           Nền kinh tế nước ta là kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Phân hóa giàu nghèo là thực tiễn mà mọi chính sách cần hướng tới để điều chỉnh, khắc chế, không để dẫn tới bất công bằng. Một xã hội nhân văn không thể lấy tài sản, đồng tiền để làm nền tảng cho quan hệ hay ứng xử giữa người với người./. Đinh Hoàng Bài bình luận đăng Báo Người cao tuổi ngày 11 tháng 12 năm 2019