Cho và xin  Trước nay người ta hay nhắc đến cụm từ “cơ chế xin - cho”. Nay đang có chuyện cho đồng thời với xin đáng bàn của một doanh nghiệp Nhà nước, đó là EVN. Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp, cả hệ thống chính trị, doanh nghiệp và người dân đang đồng tâm hiệp lực chống dịch. Nhiều doanh nghiệp tư nhân đã có những hành động đáng trân trọng đóng góp tiền của, công sức cùng Nhà nước để sớm vượt qua những sóng gió do đại dịch gây ra. Tiếc rằng nhiều “ông lớn” doanh nghiệp Nhà nước đang “im hơi lặng tiếng”, dù tiềm lực chẳng ai bằng. Có lẽ cũng nhận ra rằng tất cả cần có trách nhiệm chung tay giữa lúc đất nước khó khăn nên vừa qua cơ quan chủ quản của EVN là Bộ Công Thương đã đề xuất giảm giá điện cho các khách hàng sử dụng điện để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân với mức giảm 10% so với biểu giá tại Quyết định 648/QĐ-BCT, trong thời gian 3 tháng. Hơn 10 năm qua, ngành điện đã 7 lần tăng giá, nay đã có khái niệm giảm nhưng chỉ trong 3 tháng Chưa rõ tác động của hành động “cho” này sẽ hiệu quả thế nào nhưng gần như đồng thời Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã kiến nghị Chính phủ “một vài thứ”, đó là được giảm giá bán than trộn cho hoạt động sản xuất điện; miễn thuế tài nguyên nước, phí dịch vụ môi trường rừng, phí cấp quyền khai thác tài nguyên nước của các đơn vị sản xuất thủy điện với thời gian là 6 tháng, từ tháng 4 đến hết tháng 10/2020! Lí do có lẽ cũng do tình hình chung bởi “cái anh” Covid-19. Tóm lại là “cho” đã đi liền với “xin”, chưa biết cái nào lợi hơn cái nào nhưng “cho” trong 3 tháng trời, còn “xin” chỉ là 6 tháng! Trong cuộc sống, khi cái sự cho gắn với xin xỏ khiến người ta nghĩ ngay tới một mối quan hệ “có đi có lại” và cuối cùng không có người xin và cũng chẳng có kẻ cho. Đó như một sự mặc cả! Giá xăng giảm đến 50% chỉ trong thời gian ngắn. Hiện nay giá xăng dầu thế giới đã giảm tới ngưỡng thấp kỉ lục so với mấy chục năm qua. Trước nay mỗi khi đề xuất tăng giá điện, xăng dầu tăng giá luôn không thể thiếu là một trong những lí do của đề xuất mà họ đưa ra. Giá xăng tiêu dùng trong nước luôn bám sát giá thị trường nên người dân, doanh nghiệp đang được hưởng lợi, trong đó hình như có cả EVN. Cứ tưởng đây cũng là một lí do để EVN xem xét đề xuất giảm giá điện cho phù hợp thị trường chứ không chỉ do đại dịch Covid-19. Khi người ta có lòng thành muốn giúp ai việc gì đó chẳng bao giờ lại ra điều kiện bởi điều kiện chính là sự tính toán lợi ích, là cái phủ nhận lòng thành. Đại dịch Covid-19 cùng với sự tàn phá, chết chóc, nó cũng khiến phát lộ nhiều điều, ngay cả những cử chỉ hành động để thể hiện “lòng tốt”./. Đinh Hoàng Bài bình luận đăng Báo Người cao tuổi ngày 16 tháng 4 năm 2020