Chính sách và cuộc sống

Giá thấp hay giá hợp lí?       Nhà ở xã hội (NƠXH) là cụm từ chỉ công trình chung cư dành cho người thu nhập thấp. Vì đối tượng thu nhập thấp nên giá thành phải ở mức thấp hơn giá nhà thương mại trên thị trường cùng khu vực. Để bảo đảm giá thấp, hiện Nhà nước có chính sách ưu đãi riêng như miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; hỗ trợ cho vay vốn ưu đãi thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội, tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định cho chủ đầu tư, người mua nhà; hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng… Những năm qua, Nhà nước đã bổ sung hàng nghìn tỉ đồng vào chính sách hỗ trợ NƠXH. Một dự án nhà ở xã hội tại Hà Nội Những tưởng với các ưu đãi, khi xây dựng NƠXH các chủ đầu tư có thể bảo đảm được chất lượng công trình tương tự nhà ở thương mại với giá thành thấp hơn. Tuy nhiên, thực tế hầu hết công trình NƠXH giá thành cũng chẳng kém nhà ở thương mại là bao trong khi chất lượng công trình, hạ tầng kĩ thuật, hạ tầng xã hội kém xa. Tôi từng được chứng kiến trường hợp một người bạn “méo mặt” vì mua NƠXH. Hoàn thiện nội thất chuyển đến ở ít ngày gặp trận mưa lớn kéo dài, do cửa sổ chất lượng kém, nước mưa tạt qua khe ròng ròng chảy vào nền nhà. Rồi đến lượt tường cũng ngấm nước khiến nền nhà chẳng khác sân trời. Sau trận mưa đó, lớp gỗ lát sàn vốn được anh làm lại thay cho nền lát gạch men đã bong lên, nở phồng… Không thể phủ nhận thực tế đang có hiện tượng NƠXH, nhà tái định cư bị một số chủ đầu tư coi nhẹ chất lượng. Đồng thời công tác giám sát đầu tư xây dựng không được chú trọng, hệ quả là người mua nhà hứng chịu. Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và một số đô thị hiện đang đau đầu với bài toán chung cư cũ xuống cấp, vừa mất mĩ quan vừa đe dọa sự an toàn của cư dân. Một trong những nguyên nhân của thực trạng trên là chất lượng công trình không bảo đảm. Nếu chấp nhận những chung cư tái định cư, NƠXH chất lượng thấp thì vài ba chục năm nữa sẽ tiếp tục lặp lại bài toán cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ hiện nay.   Tại các đô thị trên cả nước có khoảng 2.500 khối nhà chung cư cũ  Một số chuyên gia đã chỉ ra, chính sách NƠXH kém hiệu quả bởi mang nặng tư duy bao cấp, xin cho. Những ưu đãi có tác dụng làm giảm giá bán nhưng do quản lí thiếu chặt chẽ dẫn đến hành vi trục lợi, lạm dụng và không ít suất NƠXH “đến nhầm” đối tượng. Đã nhiều ý kiến đề xuất xóa bỏ bao cấp trong chính sách nhà ở, vừa tạo công bằng vừa khắc phục sự méo mó trên thị trường. Chính sách cần hướng tới xây dựng những căn hộ chung cư giá thành hợp lí thay vì bao cấp để kéo giảm giá. Vừa qua, Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư 03/2021-TT-BXD, theo đó diện tích sử dụng tối thiểu của căn hộ chung cư là 25m2. Với diện tích này người thu nhập thấp có thể tiếp cận căn hộ thương mại vì giá thành chỉ tương đương căn NƠXH. Yêu cầu một tỉ lệ phù hợp trong dự án chung cư thương mại, căn hộ diện tích nhỏ sẽ là giải pháp khả thi cho bài toán chung cư bình dân mà không cần những ưu đãi hay bao cấp./. Đinh Hoàng Bài bình luận đăng Tạp chí Người cao tuổi ngày 14 tháng 07 năm 2021