Bao cấp nhà ở

 

Xây nhà ở xã hội hay hạ giá nhà? Vào năm 2018 đứa cháu tôi bốc thăm được xuất mua chung cư tại quận Thanh Xuân (Hà Nội) dạng nhà ở chính sách của đơn vị quân đội theo hình thức đóng tiền theo tiến độ xây dựng. Sau một năm cháu đã được nhận nhà với mức giá chừng 19 triệu đồng/m2. Với căn hộ 70m2 và khoản tiền chừng 1,3 tỉ nếu thực sự là người thu nhập thấp thì cũng phải rất cố gắng tích cóp, vay mượn mới có thể mua được. Bẵng đi mấy năm hỏi thăm được biết căn hộ hơn 1 tỉ 300 triệu đó nay đã có giá 2,5 tỉ đồng (đã có một số hộ cùng chung cư đó giao dịch thực tế). Vậy là chỉ sau 5 năm giá chung cư tòa nhà này đã tăng gần gấp đôi trong khi thu nhập của người thu nhập thấp khó có thể tăng nhanh chóng như vậy.                   Giá của nhiều dự án nhà ở xã hội tăng chóng mặt. Hiện Nhà nước đang đề ra mục tiêu đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030. Để đối tượng thu nhập thấp có thể tiếp cận được loại hình nhà ở này thì tất nhiên giá cả là điều tiên quyết. Muốn hạ được giá nhà thì Nhà nước buộc phải có cơ chế ưu đãi về đất đai, thuế phí mà thực chất đó là sự bao cấp về giá. Trong nền kinh tế thị trường, yếu tố bao cấp giúp giá cả có sự chênh lệch và nó dễ trở thành mảnh đất cho sự lợi dụng, trục lợi chính sách, cuối cùng việc thụ hưởng chính sách chưa chắc đã đến đúng đối tượng. Với mức giá chung cư bình dân tại các quận nội thành Hà Nội hiện tại (chừng trên 30 triệu/m2) thì người thu nhập thấp vẫn rất khó có khả năng tài chính để đáp ứng. Một trong những nguyên nhân khiến giá chung cư bình dân tăng cao như hiên nay là do thiếu nguồn cung. Các doanh nghiệp bất động sản chỉ chú tâm vào phân khúc căn hộ trung và cao cấp bởi nó mang lại lợi nhuận hấp dẫn hơn. Chính yếu tố giá chung cư hạng sang bị đẩy lên cao kết hợp hạn chế nguồn cung phân khúc thấp đã góp phần kéo theo nhà ở bình dân tăng giá nhanh thời gian qua. Đã có những ý kiến chuyên gia đề xuất bỏ chính sách bao cấp trong xây dựng chung cư cho người thu nhập thấp, để thị trường vận hành đúng bản chất nền kinh tế thị trường. Nhà nước nên điều chỉnh thị trường bằng cách quy hoạch về khu vực, số lượng căn hộ bảo đảm cân đối các phân khúc, loại hình chung cư phù hợp nhu cầu thực tiễn của đa số người dân. Song song với đó là siết chặt quản lí hoạt động đầu cơ, mua bán nhà của người không có nhu cầu nhà ở bằng chính sách thuế, phí. Các chính sách được thực hiện đồng bộ, phù hợp mới có thể hạ giá nhà ở, nhất là phân khúc chung cư bình dân./. Đinh Hoàng Bài bình luận đăng Tạp chí Người cao tuổi ngày  01/3/2024