Không hợp thức sản phẩm độc hại

 

Thí điểm hay cấm? Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng (TLĐT, TLNN) là những sản phẩm mới xuất hiện trong khoảng 10 năm trở lại đây. Dù xuất hiện chưa lâu song bằng chứng khoa học và thực tiễn đã cho thấy độc tính, ảnh hưởng sức khỏe lâu dài của các sản phẩm này. Rất nhiều các nghiên cứu bước đầu đã chỉ ra hậu quả đối với sức khoẻ khi sử dụng và tiếp xúc thụ động với TLĐT, TLNN. Độc tính của TLĐT, TLNN ảnh hưởng xấu tới sức khỏe Việc sử dụng TLĐT, TLNN ảnh hưởng đến hệ hô hấp, tim mạch và tăng nguy cơ ung thư, tăng nguy cơ mắc bệnh răng miệng và các vấn đề sức khỏe khác. Hậu quả nổi bật nhất là Hội chứng tổn thương phổi cấp do thuốc lá điện tử. Tại Mỹ, đến tháng 2 năm 2020 ít nhất 2.807 trường hợp nhập viện và 68 trường hợp tử vong đã được xác nhận do TLĐT, TLNN… Khác với thuốc lá điếu hiện đang có các doanh nghiệp trong nước sản xuất mang lại một lượng nhất định về doanh thu và việc làm cho người lao động, còn TLĐT, TLNN hoàn toàn nhập lậu từ nước ngoài, chỉ mang lại lợi nhuận cho đối tượng buôn lậu. Như vậy TLĐT, TLNN không mang lại lợi ích gì cho nền kinh tế trong khi thực tiễn nó đã để lại hậu quả xấu về sức khỏe cho cộng đồng. Hiện trên thế giới có ít nhất 34 quốc gia và vùng lãnh thổ áp dụng chính sách cấm hoàn toàn các sản phẩm thuốc lá điện tử. Trong khu vực ASEAN đã có 5 quốc gia cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử là Thái Lan, Singapore, Lào, Brunei, Campuchia. Điển hình là Thái Lan đã cấm nhập khẩu, xuất khẩu, bán, sở hữu và sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử đã được áp dụng từ tháng 11/2014.   Ngày 5/5 vừa qua Ủy ban Xã hội của Quốc hội phối hợp với Ủy ban Văn hóa - Giáo dục của Quốc hội đã tổ chức phiên giải trình về trách nhiệm quản lí nhà nước về phòng, chống tác hại của TLĐT, TLNN. Với những vấn đề đặt ra như trên những tưởng sẽ dễ dàng có sự đồng thuận của các cơ quan quản lí trong việc sớm đưa mặt hàng độc hại này vào danh mục cấm nhập khẩu và sử dụng. Song đáng ngạc nhiên là đại diện của Bộ Công thương lại muốn thí điểm quản lí TLĐT, TLNN trong một phạm vi và thời gian nào đó (được hiểu là cho phép nhập khẩu và lưu hành, sử dụng có kiểm soát)! Không rõ mục tiêu thí điểm là gì, phải chăng sau thí điểm sẽ nhân rộng việc nhập khẩu, cho phép sử dụng TLĐT, TLNN? Năm 2019 Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đã có văn bản hướng dẫn, theo đó mặt hàng thuốc lá điện tử, thuốc lá điếu loại không cháy, sử dụng cho tẩu IQOS và tương tự… chưa được phân loại hàng hóa, chưa có tiêu chuẩn kĩ thuật và quy chuẩn kĩ thuật để nhập khẩu vào Việt Nam. Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính) cũng đã hướng dẫn Cục Hải quan các tỉnh, thành phố có quản lí hoạt động kinh doanh hàng miễn thuế không cho phép đưa mặt hàng thuốc lá điện tử, thuốc lá điếu loại không cháy để bán hàng miễn thuế. Đây là tiền lệ tốt để tiến tới cấm buôn bán, nhập khẩu và sử dụng TLĐT, TLNN. Mọi chính sách và giải pháp quản lí trước tiên phải hướng tới bảo vệ lợi ích cộng đồng, nhất là về sức khỏe. Cho thí điểm quản lí TLĐT, TLNN chẳng khác nào giúp hình thành một “tệ nạn thế hệ mới”!/.  Đinh Hoàng Bài bình luận đăng Tạp chí Người cao tuổi ngày 10/5/2024