Tắc ở tư duy Dư luận nóng lên sau khi một lãnh đạo Sở Giao thông Vận tải Hà Nội thông tin với báo chí thành phố sẽ thí điểm việc dừng xe máy trên một số tuyến, có thể lựa chọn 1 trong 2 tuyến để dừng hoạt động xe máy là Lê Văn Lương hoặc Nguyễn Trãi - Hà Đông. Cách làm này được coi nhằm hạn chế xe máy, chống ùn tắc. Tuy nhiên nhớ lại nhiều năm trước Hà Nội từng đưa ra một biện pháp để hạn chế xe máy, đó là quy định mỗi người chỉ được đăng kí xe máy 1 lần. Thế nhưng cách làm này đã nhanh chóng thất bại, để lại sự bất tiện, tốn kém cho người dân và gây khó cho việc quản lí phương tiện vì nhiều người đã đổ về tỉnh thành khác để đăng kí xe. Trong sự lúng túng giải bài toán ách tắc giao thông ở cả Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, cơ quan quản lí như vẫn chưa nhìn thấy “ánh sáng cuối đường hầm”. Cảnh ùn tắc giao thông tuyến đường Nguyễn Trãi, TP Hà Nội. Bài toán giao thông đô thị cần một lời giải tổng hợp và đồng bộ. Việc cấm phương tiện này, ngăn đường phố nọ sẽ chẳng thể là đáp số của bài toán khó, thậm chí sẽ phát sinh hệ lụy khác. Cũng không thể làm kiểu “xây dựng điểm” rồi nhân rộng như tuyến BRT của Hà Nội. Tuyến buýt nhanh “điểm” này có vẻ không thành công và nay chưa thấy ai đề xuất “nhân rộng”? Tuyến đường sắt trên cao của Hà Nội sau gần chục năm khởi công nay mới sắp khánh thành, nếu thực sự hiệu quả thì cũng chỉ giải quyết phần nhỏ nhu cầu giao thông ở đây. Khi đưa ra tính toán tìm lời giải cho giao thông, cơ quan chức năng thường viện dẫn kinh nghiệm nước này, cách làm nước kia. Mỗi quốc gia có đặc thù riêng về kinh tế, văn hóa, tập quán sinh hoạt, kinh doanh... Ở Việt Nam ta, tại đô thị lượng người kinh doanh nhỏ, tiểu thương nhiều hơn bất kì nơi nào trên thế giới, chiếc xe máy còn là phương tiện mưu sinh không thể thiếu của tầng lớp bình dân, tiểu thương. Trong khi đó hệ thống xe buýt công cộng tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh chưa đáp ứng được 10% nhu cầu giao thông và sự kết nối còn rất nhiều bất cập. Nếu cấm xe máy chắc chắn lượng xe ô tô dưới 9 chỗ sẽ tăng vọt vì giá phương tiện này không cao, thậm chí ô tô cũ giá còn thấp hơn chiếc xe máy loại sang. Nhiều quốc gia trong khu vực Đông Nam Á không cấm xe máy song loại phương tiện này thấy ít trên đường phố. Cảnh tắc đường nghiêm trọng chủ yếu lại do ô tô, như tại Thái Lan. Đây cũng sẽ là hình ảnh không xa tại đô thị lớn của ta nếu cứ cấm xe máy theo ý chí chủ quan. Bài toán cho giao thông đô thị cần sự tham gia của cả các ngành khác như quy hoạch, xây dựng, bố trí dân cư, nâng cấp hạ tầng, phát triển các loại hình giao thông công cộng… Hiện nay một số bộ, ngành vẫn nấn ná giữ đất đai trụ sở nội đô, nhiều bệnh viện, trường đại học… đang “hút” dân hằng ngày phải vào nội thành. Trong khi đó những khu đất đẹp khi được giải phóng lại không ưu tiên cho giao thông mà tiếp tục mọc lên chung cư cao tầng chót vót… Thực tiễn đó đang là lời thách thức trước cách xử lí bài toán giao thông thụ động, chắp vá và lối tư duy… khó thì cấm!./.  Đinh Hoàng Bài bình luận đăng Báo Người cao tuổi và Báo điện tử Ngày mới online ngày  27 tháng 3 năm 2019